Kat Mülkiyeti Kanunu
02 Temmuz 1965 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 12038
Kanun Numarası : 634
Kabul Tarihi: 23 Haziran 1965
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
A) Kat mülkiyeti ve kat irtifakı:
I – Genel kural:
Madde 1 –
Tamamlanmış bir yapının kat, daire, iş bürosu, dükkan, mağaza, mahzen,
depo gibi bölümlerinden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli
olanları üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri
tarafından, bu Kanun hükümlerine göre, bağımsız mülkiyet hakları
kurulabilir.
Yapılmakta
veya ileride yapılacak olan bir yapının, birinci fıkrada yazılı
nitelikteki bölümleri üzerinde, yapı tamamlandıktan sonra geçilecek kat
mülkiyetine esas olmak üzere, arsa maliki veya arsanın ortak malikleri
tarafından, bu Kanun hükümlerine göre irtifak hakları kurulabilir.
II – Tarifler:
Madde 2 – Bu Kanuna göre :
a)
Kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütününe (Anagayrimenkul);
yalnız esas yapı kısmına (Anayapı) anagayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı
başına kullanılmaya elverişli olup, bu Kanun hükümlerine göre bağımsız
mülkiyete konu olan bölümlerine (Bağımsız bölüm); bir bağımsız bölümün
dışında olup, doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan yerlere
(Eklenti); bağımsız bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkına (Kat
mülkiyeti) ve bu hakka sahip olanlara (Kat maliki);
b)
Anagayrimenkulün bağımsız bölümleri dışında kalıp, korunma ve ortaklaşa
kullanma veya faydalanmaya yarıyan yerlerine (Ortak yerler); kat
maliklerinin ortak malik sıfatiyle paydaşı bulundukları bu yerler
üzerindeki faydalanma haklarına (Kullanma hakkı);
c)
(Değişik: 13/4/1983 – 2814/1 md.) Bir arsa üzerinde ileride kat
mülkiyetine konu olmak üzere yapılacak veya yapılmakta olan bir veya
birden çok yapının bağımsız bölümleri için o arsanın maliki veya ortak
malikleri tarafından bu Kanun hükümlerine göre kurulan irtifak hakkına
(kat irtifakı); bu hakka sahip olanlara da (kat irtifak sahibi);
d) Arsanın, bu Kanunda yazılı esasa göre bağımsız bölümlere tahsis edilen ortak mülkiyet paylarına (Arsa payı);
e) Kat mülkiyetinin veya irtifakının kurulmasına ait resmi senede (Sözleşme);
III – Kat mülkiyetinin ve kat irtifakının niteliği:
Madde 3 – Kat mülkiyeti, arsa payı ve anagayrimenkuldeki ortak yerlerle bağlantılı özel bir mülkiyettir.
(Değişik
ikinci fıkra: 14/11/2007-5711/1 md.) Kat mülkiyeti ve kat irtifakı, bu
mülkiyete konu olan anagayrimenkulün bağımsız bölümlerinden her birinin
konum ve büyüklüklerine göre hesaplanan değerleri ile oranlı olarak
projesinde tahsis edilen arsa payının ortak mülkiyet esaslarına göre
açıkça gösterilmesi suretiyle kurulur. Arsa paylarının bağımsız
bölümlerin payları ile oranlı olarak tahsis edilmediği hallerde, her kat
maliki veya kat irtifakı sahibi, arsa paylarının yeniden düzenlenmesi
için mahkemeye başvurabilir. Bağımsız bölümlerden her birine bu fıkra
uyarınca tahsis edilen arsa payı, o bölümlerin değerinde sonradan
meydana gelen çoğalma veya azalma sebebiyle değiştirilemez. 44 üncü
madde hükmü saklıdır.
(Değişik üçüncü fıkra: 23/6/2009-5912/1
md.) Kat irtifakı arsa payına bağlı bir irtifak çeşidi olup, yapının
tamamı için düzenlenecek yapı kullanma izin belgesine dayalı olarak, bu
Kanunda gösterilen şartlar uyarınca kat mülkiyetine resen çevrilir. Bu
işlem, arsa malikinin veya kat irtifakına sahip ortak maliklerden
birinin istemi ile dahi gerçekleştirilebilir.
IV – Ortak yerler:
Madde 4 –
Ortak yerlerin konusu sözleşme ile belirtilebilir. Aşağıda yazılı
yerler ve şeyler bu Kanun gereğince her halde ortak yer sayılır.
a)
Temeller ve ana duvarlar, taşıyıcı sistemi oluşturan kiriş, kolon ve
perde duvarlar ile taşıyıcı sistemin parçası diğer elemanlar,bağımsız
bölümleri ayıran ortak duvarlar, tavan ve tabanlar, avlular, genel giriş
kapıları, antreler, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar ve
buralardaki genel tuvalet ve lavabolar, kapıcı daire veya odaları,
genel çamaşırlık ve çamaşır kurutma yerleri, genel kömürlük ve ortak
garajlar, elektrik, su ve havagazı saatlerinin korunmasına mahsus olup
bağımsız bölüm dışında bulunan yuvalar ve kapalı kısımlar, kalorifer
daireleri, kuyu ve sarnıçlar, yapının genel su depoları, sığınaklar, (1)
b)
Her kat malikinin kendi bölümü dışındaki kanalizasyon tesisleri ve çöp
kanalları ile kalorifer, su, havagazı ve elektrik tesisleri, telefon,
radyo ve televizyon için ortak şebeke ve antenler sıcak ve soğuk hava
tesisleri,
c) Çatılar, bacalar, genel dam terasları, yağmur olukları, yangın emniyet merdivenleri.
Yukarıda
sayılanların dışında kalıp da, yine ortaklaşa kullanma, korunma veya
faydalanma için zaruri olan diğer yerler ve şeyler de (Ortak yer)
konusuna girer.
B) Bağlantılar :
I – Bağımsız bölümlerle arsa payı arasındaki bağlantı:
Madde 5 –
Kat mülkiyetinin başkasına devri veya miras yoluyla geçmesi halinde,
ona bağlı arsa payı da birlikte geçer; arsa payı, kat mülkiyetinden veya
kat irtifakından ayrı olarak devredilemiyeceği gibi, miras yoluyla da
geçmez ve başka bir hakla kayıtlanamaz.
Anagayrimenkulde, kat mülkiyetine bağlanmamış veya lehine kat irtifakı kurulmamış arsa payı bırakılamaz.
–––––––––––––
(1)
14/11/2007 tarihli ve 5711 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle; bu bende
“Temeller ve ana duvarlar,” ibaresinden sonra gelmek üzere “taşıyıcı
sistemi oluşturan kiriş, kolon ve perde duvarlar ile taşıyıcı sistemin
parçası diğer elemanlar,” ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
Kat mülkiyetini kayıtlayan haklar, kendiliğinden arsa payını da kayıtlar.
Kat irtifakına konu olan arsa üzerinde bu hakla bağdaşması mümkün olmayan irtifaklar kurulamaz.
Anagayrimenkulde
kat mülkiyetinin kurulmasından önce o gayrimenkulün kütükteki sayfasına
tescil veya şerhedilmiş olan haklar kat mülkiyetini de, kaide olarak
arsa payı oranında, kendiliğinden kayıtlar.
II – Bağımsız bölümlerle eklentiler ve ortak yerler arasındaki bağlantı:
Madde 6 – Bir
bağımsız bölümün dışında olup, doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş
olan kömürlük, su deposu, garaj, elektrik, havagazı veya su saati
yuvaları, tuvalet gibi eklentiler, ait olduğu bağımsız bölümün
bütünleyici parçası sayılır ve o bölümün maliki, eklentilerin de tek
başına maliki olur.
Eklentiler
kat mülkiyeti kütüğünün (Beyanlar) hanesine kaydedilir ve bunlardan
anayapının oturduğu zeminin dışında kalanlar kadastro planında veya tapu
haritasında ayrıca gösterilir.
Bağımsız bölüm üzerinde kat mülkiyetiyle ve diğer kat maliklerinin haklariyle bağdaşması mümkün olmayan irtifaklar kurulamaz.
Bağımsız
bölümlerin başkasına devri, kayıtlanması veya kiralanması halinde,
eklentiler ve ortak yerler de kendiliğinden devredilmiş, kayıtlanmış
vaya kiralanmış olur.
C) Ortaklığın (Şüyuun) giderilmesi ve öncelikle satınalma (Şüf’a) hakkı:
I – Ortaklığın giderilmesi:
Madde 7 – Kat mülkiyetine veya kat irtifakına tabi olan gayrimenkulde ortaklığın giderilmesi istenemez.
Bağımsız bölümler, bağımsız bir gayrimenkul gibi dava ve takip konusu olabilir bunlarda ortaklığın giderilmesi istenebilir.
II- Öncelikle satınalma hakkı:
Madde 8 – (Değişik birinci fıkra: 13/4/1983 – 2814/3 md.) Kat
mülkiyeti kurulmuş bir gayrimenkulün bağımsız bölümlerinden birinin
veya kat irtifakı bağlanmış arsa payının satılması halinde diğer kat
maliklerinin veya irtifak hakkı sahiplerinin öncelikle satın alma hakkı
yoktur.
Bir
bağımsız bölümün paydaşlarından birinin kendi payını başkasına satması
halinde öteki paydaşlar, öncelikle satınalma hakkını kullanabilirler.
Sözleşmede bu maddenin aksine hüküm konulabilir.
D) Genel hükümlerin uygulanma alanı:
Madde 9 – Kat
mülkiyetine veya kat irtifakına ait kütük kaydında veya kat malikleri
arasındaki sözleşmede veya yönetim planında veya bu kanunda hüküm
bulunmayan hallerde, kat mülkiyetinden doğan anlaşmazlıklar, Medeni
Kanun ve ilgili diğer kanunlar hükümlerine göre karara bağlanır.
İKİNCİ BÖLÜM
Kat Mülkiyetinin ve Kat İrtifakının Kurulması
A) Genel kural:
Madde 10 – Kat mülkiyeti ve kat irtifakı resmi senetle ve tapu siciline tescil ile doğar.
Anagayrimenkulün
tümünün mülkiyeti (Kat mülkiyeti) ne çevrilmeden o gayrimenkulün yalnız
bir veya birkaç bölümü üzerinde kat mülkiyeti kurulamaz.